ਸਰੀ, (ਦਿਵਰੂਪ ਕੌਰ): ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਕੋਲੰਬੀਆ ਦੀ ਸਰਕਾਰ ਨੇ 6 ਸਤੰਬਰ, 2025 ਨੂੰ ”ਜਸਵੰਤ ਸਿੰਘ ਖਾਲੜਾ ਦਿਵਸ” ਵਜੋਂ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਿਤ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਸਿੱਖ ਮਾਨਵ ਅਧਿਕਾਰ ਰਾਖੀ ਭਾਈ ਜਸਵੰਤ ਸਿੰਘ ਖਾਲੜਾ ਦੀ ਸ਼ਹਾਦਤ ਅਤੇ ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਅਟੱਲ ਹਿੰਮਤ ਭਰੇ ਯੋਗਦਾਨ ਨੂੰ ਸਨਮਾਨ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। ਇਹ ਘੋਸ਼ਣਾ 5 ਸਤੰਬਰ ਨੂੰ ਬੀ.ਸੀ. ਦੀ ਲੈਫਟੀਨੈਂਟ ਗਵਰਨਰ ਵੇਂਡੀ ਕੋਕੀਆ ਦੁਆਰਾ ਦਸਤਖਤ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਪ੍ਰਕਲਮੇਸ਼ਨ ਰਾਹੀਂ ਕੀਤੀ ਗਈ।
ਇਸ ਸਰਕਾਰੀ ਪ੍ਰਕਲਮੇਸ਼ਨ ਰਾਹੀਂ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਭਾਈ ਜਸਵੰਤ ਸਿੰਘ ਖਾਲੜਾ ਨੂੰ ਉਸ ਬਹਾਦਰ ਆਵਾਜ਼ ਵਜੋਂ ਮੰਨਤਾ ਦਿੱਤੀ ਹੈ ਜਿਸ ਨੇ 1980 ਅਤੇ 1990 ਦੇ ਦਹਾਕਿਆਂ ਦੌਰਾਨ ਪੰਜਾਬ ਵਿੱਚ ਹੋਈਆਂ ਹਜ਼ਾਰਾਂ ਗਾਇਬਗੀਆਂ, ਪੁਲਿਸ ਜ਼ਬਰ ਅਤੇ ਗੁਪਤ ਦਾਹ-ਸੰਸਕਾਰਾਂ ਦੀ ਸੱਚਾਈ ਸੰਸਾਰ ਸਾਹਮਣੇ ਰੱਖੀ। ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਖੋਜਕਾਰ ਕੰਮ ਨੇ ਮਾਨਵ ਅਧਿਕਾਰਾਂ ਦੀ ਉਲੰਘਣਾ ਬਾਰੇ ਵਿਸ਼ਵ ਪੱਧਰ ‘ਤੇ ਚਰਚਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰਵਾਈ ਤੇ ਨਿਆਂ ਲਈ ਨਵੀਂ ਲਹਿਰ ਪੈਦਾ ਕੀਤੀ।
ਭਾਈ ਜਸਵੰਤ ਸਿੰਘ ਖਾਲੜਾ 1995 ਵਿੱਚ ਵਰਲਡ ਸਿੱਖ ਆਰਗੇਨਾਈਜ਼ੇਸ਼ਨ ਆਫ ਕੈਨੇਡਾઠ(WSO) ਦੇ ਸੱਦੇ ‘ਤੇ ਕੈਨੇਡਾ ਆਏ ਸਨ, ਜਿੱਥੇ ਉਹਨਾਂ ਨੇ ਕੈਨੇਡਾ ਦੀ ਸੰਸਦ ਦੇ ਮੈਂਬਰਾਂ ਤੇ ਸਿੱਖ ਕੌਮ ਨਾਲ ਆਪਣੀਆਂ ਖੋਜਾਂ ਸਾਂਝੀਆਂ ਕੀਤੀਆਂ। ਉਹਨਾਂ ਨੇ ਪੁਲਿਸ ਦੁਆਰਾ ਕੀਤੀਆਂ ਗਾਇਬਗੀਆਂ ਅਤੇ ਗੈਰ-ਕਾਨੂੰਨੀ ਸਸਕਾਰਾਂ ਬਾਰੇ ਅਹਿਮ ਦਸਤਾਵੇਜ਼ ਪੇਸ਼ ਕੀਤੇ ਜੋ ਦੁਨੀਆਂ ਭਰ ਵਿੱਚ ਚਰਚਾ ਦਾ ਵਿਸ਼ਾ ਬਣੇ।
ਦੁਖ ਦੀ ਗੱਲ ਹੈ ਕਿ 6 ਸਤੰਬਰ 1995 ਨੂੰ ਹੀ ਭਾਈ ਖਾਲੜਾ ਨੂੰ ਅਗਵਾ ਕਰ ਲਿਆ ਗਿਆ ਸੀ ਅਤੇ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਉਹਨਾਂ ਦੀ ਹੱਤਿਆ ਕਰ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਸੀ। ਇਹ ਤਾਰੀਖ ਹੁਣ ਦੁਨੀਆਂ ਭਰ ਦੇ ਸਿੱਖਾਂ ਅਤੇ ਮਾਨਵ ਅਧਿਕਾਰ ਸਮਰਥਕਾਂ ਲਈ ਸ਼ਹੀਦੀ ਅਤੇ ਸੱਚਾਈ ਦੀ ਯਾਦ ਵਜੋਂ ਮਨਾਈ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।
ਗੁਰਪ੍ਰੀਤ ਕੌਰ, ਜੋ ਕਿ ਵਰਲਡ ਸਿੱਖ ਆਰਗੇਨਾਈਜ਼ੇਸ਼ਨ ਦੀ ਬੀ.ਸੀ. ਰੀਜਨਲ ਪ੍ਰਧਾਨ ਹਨ, ਨੇ ਕਿਹਾ:
”ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਕੋਲੰਬੀਆ ਵੱਲੋਂ ਭਾਈ ਜਸਵੰਤ ਸਿੰਘ ਖਾਲੜਾ ਦੇ ਨਾਮ ਤੇ ਇਹ ਦਿਵਸ ਘੋਸ਼ਿਤ ਕਰਨਾ ਸਿੱਖ ਕੌਮ ਲਈ ਇਤਿਹਾਸਕ ਪਲ ਹੈ। ਖਾਲੜਾ ਸਾਹਿਬ ਦੀ ਹਿੰਮਤ, ਬਲਿਦਾਨ ਅਤੇ ਸੱਚਾਈ ਲਈ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਲੜਾਈ ਅੱਜ ਵੀ ਸਾਨੂੰ ਪ੍ਰੇਰਿਤ ਕਰਦੀ ਹੈ। ਸਰਕਾਰ ਦਾ ਇਹ ਕਦਮ ਸਿੱਖ ਕੌਮ ਅਤੇ ਮਾਨਵ ਅਧਿਕਾਰਾਂ ਲਈ ਇੱਕ ਵੱਡੀ ਮੰਨਤਾ ਹੈ।”
ਵਰਲਡ ਸਿੱਖ ਆਰਗੇਨਾਈਜ਼ੇਸ਼ਨ ਆਫ ਕੈਨੇਡਾ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਇਹ ਪ੍ਰਕਲਮੇਸ਼ਨ ਸਿਰਫ਼ ਇਕ ਸਿੱਖ ਸ਼ਖ਼ਸੀਅਤ ਦੀ ਯਾਦਗਾਰੀ ਨਹੀਂ, ਸਗੋਂ ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਕੋਲੰਬੀਆ ਦੇ ਨਿਆਂ, ਸੱਚਾਈ ਅਤੇ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰੀ ਪ੍ਰਤੀ ਵਚਨਬੱਧਤਾ ਦਾ ਪ੍ਰਤੀਕ ਹੈ।
ਭਾਈ ਜਸਵੰਤ ਸਿੰਘ ਖਾਲੜਾ ਦੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਸਾਨੂੰ ਇਹ ਸਿੱਖਾਉਂਦੀ ਹੈ ਕਿ ਸੱਚ ਦੀ ਖਾਤਰ ਡਰ ਤੋਂ ਬਿਨਾਂ ਬੋਲਣਾ ਹੀ ਅਸਲ ਮਨੁੱਖਤਾ ਹੈ।ઠ This report was written by Divroop Kaur as part of the Local Journalism Initiative.
