ਭਾਰਤੀ ਮੂਲ ਦੇ ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਨਾਗਰਿਕ ਨੇ 38 ਸਾਲ ਤੱਕ ਅਮਰੀਕਾ ਦੀ ਜੇਲ੍ਹ ਵਿੱਚ ਅਣਕੀਤੇ ਗ਼ੁਨਾਹ ਲਈ ਕੱਟੀ ਸਜ਼ਾ

ਸਰੀ, (ਸਿਮਰਨਜੀਤ ਸਿੰਘ): ਭਾਰਤੀ ਮੂਲ ਦੇ ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਨਾਗਰਿਕਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ, ਜਿਸਨੇ 38 ਸਾਲ ਤੱਕ ਅਮਰੀਕਾ ਦੀ ਜੇਲ੍ਹ ਵਿੱਚ ਅਣਕੀਤੇ ਗ਼ੁਨਾਹ ਲਈ ਸਜ਼ਾ ਕਟੀ ਸੀ, ਦੀ ਮੌਤ ਹੋ ਗਈ ਹੈ। ਇਹ ਮਾਮਲਾ ਨਿਯਾਏ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ‘ਤੇ ਇਕ ਵੱਡੇ ਸਵਾਲ ਵਜੋਂ ਖੜ੍ਹਾ ਹੋਇਆ ਹੈ ਅਤੇ ਸੰਸਾਰ ਭਰ ਵਿੱਚ ਗੁੱਸੇ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣਿਆ ਹੈ।
ਇਹ ਵਿਅਕਤੀ, ਜਿਸਦਾ ਨਾਮ ਹਜ਼ਾਰਾਂ ਲੋਕਾਂ ਵਿੱਚ ਅਦਾਲਤੀ ਵਿਵਸਥਾ ਅਤੇ ਸਜ਼ਾਈ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ‘ਤੇ ਤਨਨੀਕ ਲਈ ਪ੍ਰਤਿੰਬਬ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਦੇਖਿਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ, ਦੀ ਮੌਤ ਬਹੁਤ ਦੁੱਖਦਾਈ ਹੈ। ਉਸਨੂੰ 38 ਸਾਲ ਪਹਿਲਾਂ ਇੱਕ ਗੁਨਾ ਦੇ ਦੋਸ਼ ‘ਚ ਫਸਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ, ਜੋ ਕਿ ਉਸਨੇ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ ਸੀ। ਪੂਰੇ ਜੀਵਨ ਦੌਰਾਨ ਉਸਨੇ ਆਪਣੀ ਬੇਗੁਨਾਹੀ ਦਾ ਦਾਅਵਾ ਕੀਤਾ, ਪਰ ਬਹੁਤ ਮੁਕਾਬਲਿਆਂ ਅਤੇ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਦੀ ਕਈ ਚੁਣੌਤੀਆਂ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ, ਉਸਨੂੰ ਅਦਾਲਤੀ ਨਿਆਂ ਨਹੀਂ ਮਿਲਿਆ।
ਇਸ ਮਾਮਲੇ ਨੇ ਕਈ ਸਵਾਲ ਖੜ੍ਹੇ ਕੀਤੇ ਹਨ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ‘ਤੇ ਅਮਰੀਕਾ ਦੀ ਨਿਆਂ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਨੂੰ ਮੁੜ ਵਿਚਾਰ ਕਰਨ ਦੀ ਲੋੜ ਹੈ। ਕਈ ਸੰਗਠਨਾਂ ਅਤੇ ਮਨੁੱਖੀ ਅਧਿਕਾਰਾਂ ਦੇ ਰੱਖਿਆਕਾਰਾਂ ਨੇ ਇਸ ਮਾਮਲੇ ਨੂੰ ਉੱਠਾਉਂਦਿਆਂ ਬੇਨਸਾਫ਼ੀ ਦੇ ਖ਼ਿਲਾਫ਼ ਆਪਣੀ ਆਵਾਜ਼ ਬੁਲੰਦ ਕੀਤੀ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸਨੂੰ ਮਨੁੱਖੀ ਅਧਿਕਾਰਾਂ ਦੀ ਪੜਤਾਲ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਵਿਸ਼ੇ ਵਜੋਂ ਪੇਸ਼ ਕੀਤਾ ਹੈ।
ਉਸ ਦੀ ਮੌਤ ਨਾਲ, ਇਕ ਬੇਗੁਨਾਹ ਦੀ ਲੜਾਈ ਖਤਮ ਹੋ ਗਈ ਹੈ ਪਰ ਇਹ ਮਾਮਲਾ ਸੰਸਾਰ ਭਰ ਵਿੱਚ ਵਿਆਪਕ ਤਰ੍ਹਾਂ ਨਿਆਂ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਅਤੇ ਸਜ਼ਾਈ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਨੂੰ ਮੁੜ ਸਰੀਖਣ ਦਾ ਮੌਕਾ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਘਟਨਾ ਇੱਕ ਚੇਤਾਵਨੀ ਵਜੋਂ ਰਹੇਗੀ ਕਿ ਕਿਵੇਂ ਇੱਕ ਵਿਅਕਤੀ ਦੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਕਈ ਸਾਲਾਂ ਲਈ ਇਕ ਅਣਕੀਤੇ ਗ਼ੁਨਾਹ ‘ਚ ਬਰਬਾਦ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ।
ਭਾਰਤੀ ਮੂਲ ਦੇ ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਨਾਗਰਿਕ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਅਮਰੀਕਾ ਦੀ ਜੇਲ੍ਹ ਵਿੱਚ 38 ਸਾਲ ਬਿਤਾਏ ਅਤੇ ਜਿਹਨਾਂ ਦੀ ਹਾਲ ਹੀ ਵਿੱਚ ਮੌਤ ਹੋ ਗਈ, ਦੀ ਕਹਾਣੀ ਬਹੁਤ ਹੀ ਦੁੱਖਦਾਈ ਅਤੇ ਵਿਆਕਤੀਗਤ ਬੇਨਸਾਫ਼ੀ ਦੀ ਮਿਸਾਲ ਹੈ। ਉਹ ਵਿਅਕਤੀ ਕਸਮ ਸੰਧੂ ਸੀ, ਜਿਸਨੂੰ ਇੱਕ ਅਜਿਹੇ ਗੁਨਾਹ ਲਈ ਕਸੂਰਵਾਰ ਠਹਿਰਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ ਜੋ ਉਸਨੇ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ ਸੀ। ਇਹ ਮਾਮਲਾ ਅਮਰੀਕਾ ਦੀ ਨਿਆਂ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਵਿੱਚ ਵੱਡੀ ਖਾਮੀ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦਾ ਹੈ, ਜਿਸ ‘ਚ ਇਕ ਨਿਰਦੋਸ਼ ਵਿਅਕਤੀ ਨੇ ਆਪਣੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਦੇ ਕਈ ਕੀਮਤੀ ਸਾਲ ਇੱਕ ਅਜਿਹੀ ਸਜ਼ਾ ਕੱਟੀ, ਜੋ ਉਸਨੂੰ ਕਦੇ ਨਹੀਂ ਮਿਲਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਸੀ।
ਜ਼ਿਕਰਯੌਗ ਹੈ ਕਿ ਕ੍ਰਿਸ਼ਨ ਮਹਾਰਾਜ ਨੂੰ ਕਤਲ ਦੇ ਦੋਸ਼ਾਂ ‘ਤੇ ਗ੍ਰਿਫਤਾਰ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਉਹ ਨਿਰਦੋਸ਼ ਸਾਬਤ ਹੋਇਆ। ਉਸਦੇ ਵਕੀਲਾਂ ਨੇ ਕਈ ਵਾਰ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕੀਤੀ ਕਿ ਉਸਦਾ ਮੁਕੱਦਮਾ ਦੁਬਾਰਾ ਸੁਣਿਆ ਜਾਵੇ ਅਤੇ ਨਵੇਂ ਸਬੂਤਾਂ ਨੂੰ ਮਾਨਤਾ ਮਿਲੇ, ਪਰ ਹਰ ਵਾਰ ਅਦਾਲਤਾਂ ਨੇ ਉਸਦੀ ਅਪੀਲ ਨੂੰ ਰੱਦ ਕਰ ਦਿੱਤਾ। ਇਸ ਦੌਰਾਨ, ਉਸਦੀ ਸਿਹਤ ਵੀ ਥੋੜੀ-ਥੋੜੀ ਕਰਕੇ ਖਰਾਬ ਹੁੰਦੀ ਰਹੀ।
ਜੇਲ੍ਹ ਵਿੱਚ ਉਸਨੇ ਕਈ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕੀਤਾ, ਅਤੇ ਉਸਦੇ ਦੋਸਤਾਂ ਅਤੇ ਪਰਿਵਾਰਕ ਮੈਂਬਰਾਂ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਸਜ਼ਾ ਉਸਦੇ ਲਈ ਮਨਸਿਕ ਅਤੇ ਜਿਸਮਾਨੀ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਬਹੁਤ ਹਾਨੀਕਾਰਕ ਸਾਬਤ ਹੋਈ। ਆਖ਼ਰਕਾਰ, 38 ਸਾਲ ਬਾਅਦ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਉਹ ਬਰਤਾਨੀਆ ਵਾਪਸ ਜਾਣ ਦੀ ਯੋਜਨਾ ਬਣਾ ਰਿਹਾ ਸੀ, ਉਸਦੀ ਮੌਤ ਹੋ ਗਈ। ਉਸਦੀ ਮੌਤ ਨਾਲ ਅਜਿਹੇ ਕਈ ਪ੍ਰਸ਼ਨਾਂ ਨੂੰ ਜਨਮ ਦਿੱਤਾ ਹੈ ਕਿ ਅਮਰੀਕਾ ਦੀ ਨਿਆਂ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਵਿੱਚ ਬੇਨਸਾਫ਼ੀ ਦੇ ਅਜਿਹੇ ਮਾਮਲੇ ਕਿਵੇਂ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਰੋਕਣ ਲਈ ਕੀ ਕੀਤੇ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ।
ਉਸਦੀ ਕਹਾਣੀ ਨੇ ਨਿਰਦੋਸ਼ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਫ਼ਸਾਉਣ ਵਾਲੇ ਸਿਸਟਮ ਤੇ ਅੰਗੁਲੀ ਉਠਾਈ ਹੈ। ਇਸ ਮਾਮਲੇ ਨੇ ਬ੍ਰਿਟੇਨ ਅਤੇ ਭਾਰਤ ਦੇ ਕਈ ਨਾਗਰਿਕਾਂ ਵਿੱਚ ਗੁੱਸਾ ਅਤੇ ਚਿੰਤਾ ਪੈਦਾ ਕੀਤੀ ਹੈ। ਕਸਮ ਸੰਧੂ ਦੀ ਮੌਤ ਨਾਲ ਇਕ ਨਿਰਦੋਸ਼ ਦੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਖ਼ਤਮ ਹੋ ਗਈ ਹੈ, ਪਰ ਉਸਦੀ ਕਹਾਣੀ ਦੇ ਰਾਹੀਂ ਕਈ ਹੋਰਾਂ ਦੀਆਂ ਜ਼ਿੰਦਗੀਆਂ ਬਚਾਉਣ ਲਈ ਅਮਰੀਕਾ ਦੀ ਨਿਆਂ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਵਿੱਚ ਸਵਾਲ ਖੜ੍ਹੇ ਹੋ ਰਹੇ ਹਨ।
38 ਸਾਲਾਂ ਤੱਕ ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਨਾਗਰਿਕ ਕ੍ਰਿਸ਼ਨ ਮਹਾਰਾਜ ਇਹੀ ਗੱਲ ਅਦਾਲਤ, ਮੀਡੀਆ ਅਤੇ ਆਪਣੇ ਵਕੀਲਾਂ ਨੂੰ ਕਹਿੰਦੇ ਰਹੇ ਕਿ ਉਹ ਬੇਕਸੂਰ ਹਨ। ਇਹ ਪੂਰੇ ਸਮੇਂ ਦੌਰਾਨ ਉਹ ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਜ ਅਮਰੀਕਾ ਦੇ ਫੋਲਰੀਡਾ ਰਾਜ ਦੀ ਜੇਲ੍ਹ ਵਿੱਚ ਕੈਦ ਸਨ, ਜਿੱਥੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ 1986 ਵਿੱਚ ਮਿਆਮੀ ਵਿੱਚ ਦੋ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਕਤਲ ਲਈ ਦੋਸ਼ੀ ਠਹਿਰਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ। ਬੇਸ਼ੱਕ ਇੱਕ ਜੱਜ ਨੇ ਉਸਦੀ ਬੇਗ਼ੁਨਾਹੀ ਦੇ ਸਬੂਤ ਨੂੰ ਸਵੀਕਾਰ ਕਰ ਲਿਆ ਸੀ (ਇਹ ਅਪਰਾਧ ਕਥਿਤ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਪਾਬਲੋ ਐਸਕੋਬਾਰ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਵਾਲੇ ਮੇਡੇਲਿਨ ਕਾਰਟੈਲ ਦੇ ਮੈਂਬਰਾਂ ਦੁਆਰਾ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ), ਪਰ ਮਹਾਰਾਜ ਕਦੇ ਵੀ ਆਪਣੀ ਆਜ਼ਾਦੀ ਨੂੰ ਮੁੜ ਹਾਸਿਲ ਨਹੀਂ ਕਰ ਸਕੇ। 5 ਅਗਸਤ ਨੂੰ 85 ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਵਿੱਚ ਮਹਾਰਾਜ ਦਾ ਜੇਲ੍ਹ ਦੇ ਹਸਪਤਾਲ ਵਿੱਚ ਦੇਹਾਂਤ ਹੋ ਗਿਆ, ਜਿੱਥੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਰੱਖਿਆ ਗਿਆ ਸੀ।