ਸਰੀ, (ਸਿਮਰਨਜੀਤ ਸਿੰਘ) :ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਕੋਲੰਬੀਆ ਦੀ ਫਸਟ ਨੇਸ਼ਨ ਨੇ ਕਿਹਾ ਹੈ ਕਿ ਵਿਲੀਅਮਜ਼ ਲੇਕ ਨੇੜੇ ਸੈਂਟ ਜੋਸਫ਼ ਮਿਸ਼ਨ ਰਿਹਾਇਸ਼ੀ ਸਕੂਲ ਵਿੱਚ ਘੱਟੋ-ਘੱਟ 55 ਬੱਚਿਆਂ ਦੀ ਮੌਤ ਜਾਂ ਉਹ ਗੁੰਮ ਹੋਣ ਦੇ ਤੱਥ ਸਾਹਮਣੇ ਆਏ ਹਨ, ਜੋ ਕਿ ਨੇਸ਼ਨਲ ਸੈਂਟਰ ਫ਼ਾਰ ਟਰੂਥ ਐਂਡ ਰਿਕੰਸਿਲੀਏਸ਼ਨ ਦੇ ਰਿਕਾਰਡ ਕੀਤੇ ਅੰਕੜੇ ਤੋਂ ਤਿੰਨ ਗੁਣਾ ਵੱਧ ਹੈ।
ਇਹ ਨਵਾਂ ਅੰਕੜਾ ਸੈਂਟ ਜੋਸਫ਼ ਮਿਸ਼ਨ ਰਿਹਾਇਸ਼ੀ ਸਕੂਲ ਦੇ ਬਾਰੇ ਵਿਲੀਅਮਜ਼ ਲੇਕ ਫਸਟ ਨੇਸ਼ਨ ਦੀ ਇਕ ਅੰਤਰਿਮ ਰਿਪੋਰਟ ਵਿੱਚ ਦਰਜ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਇਸ ਰਿਪੋਰਟ ਮੁਤਾਬਕ, ਇਸ ਸਾਲ ਮਿੱਟੀ ਦੇ ਹੇਠਾਂ ਰਡਾਰ ਸਰਵੇ ਦਾ ਅੰਤਿਮ ਨਤੀਜਾ ਆਵੇਗਾ ਅਤੇ ਕਿਸੇ ਵੀ ਖੋਦਾਈ ਜਾਂ ਕਬਰਾਂ ਦੀ ਪਛਾਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਮੀਟਿੰਗਾਂ ਕੀਤੀਆਂ ਜਾਣਗੀਆਂ।
ਇਹ ਰਿਪੋਰਟ ਕਹਿੰਦੀ ਹੈ ਕਿ ਹਾਲੇ ਤੱਕ ਕੋਈ ਵੀ ਮਨੁੱਖੀ ਅਵਸ਼ੇਸ਼ ਨਹੀਂ ਲੱਭੇ ਗਏ, ਪਰ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਇਸ ਪੜਚੋਲ ‘ਤੇ ਸਵਾਲ ਉਠਾਏ ਹਨ, ਇਹ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ” ਸਬੂਤ” ਮਿਲੇ ਹਨ ਜੋ ਵਿਗਿਆਨਕ ਢੰਗ ਨਾਲ ਇਕੱਠੇ ਕੀਤੇ ਜਾ ਰਹੇ ਹਨ।
ਇਹ ਰਿਪੋਰਟ ਕੈਨੇਡਾ ਦੇ ਕਈ ਨਾਗਰਿਕਾਂ ਨੂੰ ਸੂਚਿਤ ਕਰਦੀ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਅਨੁਕੂਲ ਨਹੀਂ ਲੱਗੇਗਾ ਕਿ ਰਿਹਾਇਸ਼ੀ ਸਕੂਲਾਂ ਦੇ ਖੋਜਕਾਰੀਆਂ ਨੇ ਸਾਡੇ ਅਤੀਤ ਦਾ ਮੁਲਾਂਕਨ ਕਰਨਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ ਹੈ, ਪਰ ਸੱਚਾਈ ਨੂੰ ਸਾਹਮਣੇ ਲਿਆਉਣ ਲਈ ਇਹ ਲਾਜ਼ਮੀ ਕਦਮ ਹੈ।
ਪਹਿਲਾਂ ਦੀਆਂ ਖੋਜਾਂ ਵਿੱਚ, ਮਿੱਟੀ ਹੇਠ ਮਾਰ ਕਰਨ ਵਾਲੀ ਰਡਾਰ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਨਾਲ ਇਸ ਸਾਈਟ ‘ਤੇ 159 ਸੰਭਾਵਿਤ ਬੇਨਾਮੀ ਕਬਰੀਆਂ ਦੀ ਪਛਾਣ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ। ਸੈਂਟ ਜੋਸਫ਼ ਮਿਸ਼ਨ ਸਕੂਲ 1891 ਤੋਂ 1981 ਤੱਕ ਚੱਲਿਆ ਅਤੇ ਇਹ ਖੇਤਰ 782 ਹੈਕਟੇਅਰ ਜ਼ਮੀਨ ‘ਤੇ ਫੈਲਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ।
ਰਿਪੋਰਟ ਅਨੁਸਾਰ, ਨੇਸ਼ਨਲ ਸੈਂਟਰ ਫ਼ਾਰ ਟਰੂਥ ਐਂਡ ਰਿਕੰਸਿਲੀਏਸ਼ਨ ਰਜਿਸਟਰ ਮੁਤਾਬਕ ਸਿਰਫ 16 ਬੱਚਿਆਂ ਦੀ ਮੌਤ ਦਾ ਜ਼ਿਕਰ ਹੈ। ਇਹ 39 ਹੋਰ ਮੌਤਾਂ ਜਾਂ ਗੁੰਮਸ਼ੁਦਗੀ “ਅਰਕਾਈਵਲ ਦਸਤਾਵੇਜ਼ਾਂ” ਰਾਹੀਂ ਸਾਬਤ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ। ਰਿਪੋਰਟ ਕਹਿੰਦੀ ਹੈ ਕਿ ਖੋਜ ਦੌਰਾਨ 61,000 ਤੋਂ ਵੱਧ ਦਸਤਾਵੇਜ਼ ਅਤੇ ਫ਼ੋਟੋਆਂ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀਆਂ ਗਈਆਂ ਹਨ।